28 oktober 2021
Interesse
Na jaren bekeek ik in het boek “Jenseits von Begabt und Unbegabt” van Heinrich Jacoby weer eens de serie foto’s die hij heeft verzameld van mensen die zonder armen door het leven gaan en zich met hun benen, voeten en tenen wonderbaarlijk redden, getuige de afbeeldingen.
Vrouwen die hun baby’s verzorgen, in bad doen en de fles geven. Een vrouw die met haar tenen borduurt. Mannen die zich scheren, telefoneren, schrijven, een instrument bespelen. Een vrouw, Aimée Rapin, van wie een prachtig zelfportret in het boek staat. Gehandicapten!
Op sommige foto’s moest ik zelfs goed kijken zo “normaal” zien hun bezigheden er uit. Benen, voeten en tenen die als armen, handen en vingers adequaat functioneren!
Het ging Jacoby erom te laten zien dat je niet “speciaal begaafd” hoeft te zijn om voeten als handen en benen als armen te leren gebruiken. Maar dat het een kwestie van interesse, inzet en volhouden is. Als je zo gehandicapt bent wordt je wel enorm uitgedaagd, om als normale mensen mee te kunnen doen aan het leven van alledag.
Het is lang geleden dat ik die foto’s zag en de verslagen van de cursussen las die Jacoby daar over gaf aan volwassenen uit heel verschillende beroepen.
Nu reageerde ik daar toch anders op! Op een ochtend in bed las ik hoe hij beschrijft dat een kleuterjuf, kleine kinderen in een spel enorm veel plezier bezorgde om hen met hun tenen van alles te laten pakken.
En paar jaar geleden genoot ik vooral van zo’n tekst, maar nu pakte ik dunne garenklosjes en wriemelde deze tussen mijn tenen. Ondertussen ontdekte ik dat ook mijn voeten en benen reageerden op mijn experimenten.
Diezelfde middag wandelde ik in de duinen en mijn voeten reageerden duidelijk alerter dan anders. Ook mijn benen reageerden fitter dan normaal, ik liep met meer veerkracht en voelde me beter in het reageren van mijn totale lijf.
Scheiding van geest en lichaam is een vastgeroest beginsel, van onze complexiteit hebben we helaas nog altijd weinig benul.
Wat was er gebeurd? Ik was toch diezelfde Els die iedere middag in de duinen loopt? Nee, ik was niet diezelfde Els.
Ik had die ochtend door mijn interesse mijn tenen en voeten uitgedaagd en dat had kennelijk indruk gemaakt!
Wat er dan precies gebeurt!? ....geen idee, maar dàt er iets gebeurde was tijdens het lopen s ’middags overduidelijk.
Nu schieten woorden van Bernhard Haitink plotseling door me heen. Hij zei hetzelfde, wat er precies gebeurde tijdens een concert wist hij niet, maar dàt er iets gebeurde wist hij wel.
Wat niet betekent, dat we ons niet altijd weer goed moeten voorbereiden en blijven experimenteren! Of je nu dirigent, pianist of de functie van je voeten onderzoekt. Echte betrokkenheid, interesse, is voorwaarde tot een beter resultaat. Dat vertelt je ervaring je duidelijker dan je verstand.
26 oktober 2021
Bernhard Haitink
Op de TV werden t.g.v. het recente overlijden van deze 92 jarige Nederlandse dirigent twee documentaires uitgezonden: een BBC documentaire van hem als 90 jarige uit 2019 en een Nederlandse documentaire als 87 jarige. Ik kende Haitink van vroeger op het Conservatorium en keek met grote interesse naar beide uitzendingen.
Eén van de mooiste eigenschappen was zijn openheid.
Als 7 jarige was er een vriendje die viool speelde en omdat hij de vioolkist zo mooi vond wilde hij ook viool spelen. Ook vermeldde hij zijn rampzalige middelbare schooltijd en dat hij zijn eindexamen niet haalde.
Als 8 jarige bezocht hij met zijn ouders (geen musici) het Concertgebouw en zag dirigent Willem Mengelberg op de bok en “wist” toen “dat wil ik ook“. Op het conservatorium en in het Concertgebouw zag ik hem altijd bezig met Felix Hupka toenmalige dirigent van het conservatorium orkest.
“We moeten roeien met de riemen die we hebben”
Deze “doodgewone” uitspraak is mij van de documentaires het meeste bijgebleven. Het meest gewone dat kennelijk na een lang geslaagd leven het meest bijzondere blijkt te zijn.
Dat hij op zijn 8ste “wist” dat hij dirigent wilde worden trof me, omdat ik zelf toen ik een piano aanraakte ook ‘wist’ dat dit mijn leven zou beheersen. Maar daarnaast “wist” ik ook dat ik wilde trouwen en kinderen krijgen....
Voor een man lag dat toen wel anders. Bernard Haitink trouwde vier keer. De eerste keer kwamen er vijf kinderen. Maar omdat hij altijd op reis was om te dirigeren, werd het huwelijk in goed overleg ontbonden. Het vierde huwelijk rond zijn zestigste met een dertig jaar jongere Engelse violiste had wel alles waar een dirigent als Bernard Haitink ooit van had kunnen dromen. Zij bleek in alle zaken waar dit beroemde leven om draaide volledig op haar plek.
Hij was een soort wonderboy die alles wat voor het volmaken van zijn roeping nodig was zomaar op zijn weg tegen kwam. De dood van Paul van Kempen deed hem (volgens hemzelf veel te jong) als dirigent voor het Radio Filharmonisch Orkest belanden en de dood van Eduard van Beijnum: op de bok voor het Concertgebouworkest. Wat een kansen als je ze waar kan maken. Een betere opleiding kun je niet bedenken!
En hij maakte het waar! Al was het volgens hem met veel horten en stoten.... Hij werd in het begin door de oudere, ervarene en gerenommeerde orkestleden “baby” genoemd.
Toen ik nu op die documentaires naar dat negentig jarige gezicht keek, was daar de verwondering van het kleine kind nog altijd aanwezig en ook de dinosaurus, zoals hij zichzelf noemde.
Vol interesse vertelde deze bejaarde meester hoe hij altijd weer met een “nieuwe schone partituur” het volgende concert tegemoet ging, geen routineus gedrag, noch geborneerde menselijke hoogmoed.
20 0ktober 2021
Een ontmoeting
Vanochtend op een pad in de duinen hoorde ik een energieke stap achter me naderen. Een in mijn ogen jonge vrouw passeerde mij. Elkaar groetend merkte ik op, dat zij heel veerkrachtig liep. Zij deed haar oortje uit (een post cast) en we raakten in gesprek. Zij bleek bijna 50 jaar te zijn en klaagde er over dat zij in het hardlopen haar elasticiteit juist voelde verminderen. Ik vertelde dat van die natuurlijke veerkracht op je 90ste weinig overblijft, maar dat dit niet deert mits je je geestelijke interesse op orde houdt en daarmee voor je conditie blijft zorgen: dat je dan nog best uit de voeten kan.
Maar.... voegde ik er aan toe, ik ben pianiste en ben mijn lichaam dus altijd als een instrument blijven benaderen en word zo door dit instrumentale vak wel gedwongen mijn lichamelijke conditie goed te blijven verzorgen.
Zij was ooit fysiotherapeute vertelde ze en uiteraard geïnteresseerd in de conditie van het lichaam. Ik vertelde hoe ik 30 jaar geleden fysio therapeuten op mijn lessen op het conservatorium kreeg voor de “piano-armen” van mijn leerlingen en dat dit er toe leidde dat ik alternatieve cursussen voor het functioneren van ons lichaam ben gaan volgen.
Alexandertechniek, Eutonie, Feldenkrais.... en hoe op die laatste cursus een Duitse arts mij attent maakte op het boek “Jenseits Begabt und Unbegabt” van Heinrich Jacoby(1889-1964) Oorspronkelijk dirigent aan de opera van Straatsburg. Daarna, uit ongenoegen met de volgens hem achterhaalde ideeën over “begaafd en onbegaafd zijn”, wijdde hij zich aan cursussen waar uiteindelijk honderden volwassenen uit alle soorten beroepen aan deel namen. Vanaf 1925 in samenwerking met Elsa Gindler uit Berlijn.
Het was als een bom die bij me insloeg en eigenlijk is dat nooit veranderd!!
In de kielzog van dat boek leerde ik via allerlei cursussen vooral het werk van Elsa Gindler in de praktijk kennen. Voor Heinrich Jacoby was zij de enige, die op lichamelijk gebied dezelfde, volgens hem ons aangeboren, maar verkeerd benaderde capaciteiten aansprak en ontwikkelde.
Beiden zijn fundamenteel belangrijk in mijn leven gebleven en hun invloed (terwijl ik beide niet persoonlijk heb ontmoet) vormt de basis van mijn vitale toestand op 90 jarige leeftijd. Ik denk er de laatste tijd steeds meer over dat als ik mijn 2de serie van ieder 20 jaar Bijzondere Zondag concerten in 2022 heb voltooid, ik deze kennis praktisch aan anderen ga door geven.
16 oktober 2021
Met één ding kom je er niet...
Met twee verschillende dagelijkse disciplines probeer ik mijn leven als 80/90 jarige vorm te geven.
Het verzorgen van een innerlijk kompas dat mijn levenshouding richting blijft geven + een lichamelijke beweging discipline die ik gedurende de laatste 10 jaar dagelijks afvink in een schrift dat in de hal ligt.
s’ Morgens voor het ontbijt, 20 armzwaaien per arm om los te worden, evenwichtsoefeningen, kniebuigingen en rekoefeningen. Verder over de dag verdeeld 3 keer 400 fietsbewegingen, dit kan op de hometrainer of buiten, en 40 minuten buiten wandelen. Daarnaast staat de ‘P’ voor de pianostudie en de ‘G’ voor het dagelijkse ‘Nederland in
Beweging” van de TV. Hoe kwalitatiever, hoe beter in je vel
Het opschrijven van die regelmaat is er om er niet van af te wijken. Dat laatste beschouw ik als een verraad aan mezelf. Als je het niet zo nauw met jezelf neemt.... hoe ga je dan met anderen om? Als de innerlijke discipline je dierbaar is, dan leer je met de uiterlijke discipline speelser om te gaan.
Innerlijke en uiterlijke disciplines vormen ons mens zijn, het lichaam scherpt zich aan de geest en de geest scherpt zich aan het lichaam. Er is geen één richting verkeer.
Ik ervaar het als één grote heropvoeding en ik vrees dat geen mens zonder kan. Het werkt alleen als je het zelf doet: verantwoordelijkheid kun je niet uitbesteden.
13 oktober 2021
Toch nog maar een schrijfsel
We spreken onze moedertaal. Vadertaal klinkt vreemd... bij onze moeders groeien wij in de baarmoeder. We zeggen nooit dat we in de baarmoeder ‘op’-groeien. Dat doen we als we dat beschermende hol achter ons gelaten hebben en bloot staan aan die hun best doende volwassenen om ons heen.
Groeien heeft iets vanzelfsprekends. Opgroeien niet... we moeten ons daar (wel nog onbewust) met huid en haar voor inzetten. Wat we allemaal verzetten in die eerste jaren! Waar moeten wij kleine wezentjes ons allemaal mee uit één zetten.... wat een onvoorstelbare creatievellingen zijn we toch allemaal, stuk voor stuk. Zomaar van de natuur meegekregen! Hoe droevig dat die ingeboren creativiteit vaak niet als zodanig wordt herkend en wij zelfs slachtoffer kunnen worden van bemoeierige z.g. ‘wijze’ volwassenen.
“Vanzelfsprekend is dat waarover men niet nadenkt....” lees ik bij H. Jacoby.
Dit “nadenken” is wel van een andere orde dan wat wij onder ons normale denken verstaan. Het heeft met ons gewone denken zelfs niets te maken.
Na denken staat voor “Empfinden (de Duitse taal drukt dat goed uit), ondergaan, van binnen stil worden, aanwezig zijn, innerlijke concentratie: de reacties die je van binnen overkomen tegemoet treden: bewust ervaren.
Hoe zal ik het verder omschrijven!? Met dit soort bewustzijn zijn we in onze huidige cultuur niet vertrouwd en dus ook nauwelijks mee bezig! De mensheid is daar trouwens, ook in vroegere tijden, nooit goed in geweest!!
Perfectie staat momenteel hoog aangeschreven... ja, ja, dat toveren we even uit onze hoge hoed! Bovendien hebben we onze mond vol van scholing: een soort weten op voorraad.....
“Leven” is geen ‘weten op voorraad’ eerder een verkennend proces, een gebeuren vanuit een veel groter “niet-weten”. Als we het lef hebben te ‘struikelen” en ons vallen en opstaan als de bouwstenen van ons gedrag te blijven ervaren, dan zorgen we dat we de creativiteit die we allemaal in ons hebben niet tot onze kindertijd beperkt laten.
Er is wel heel wat bescheidenheid nodig om als bewuste volwassenen dit vallen en opstaan van onze aangeboren aanleg in eren te houden!
Heden ten dage wordt dit soort bewustzijn steeds dieper verdrongen door kant en klare geniale prothesen! A.I. zelf lerende computers, ongevraagde informaties op onze telefoons etc. etc. Weldra hebben we alles in onze broekzak! Letterlijk en figuurlijk! Dan zou je toch wel gek zijn om weer als een klein kind te gaan struikelen: vallen en opstaan!
Toch sta ik met die instelling nu juist niet krakemikkig in het leven, wat op mijn leeftijd bijna een uitzondering wordt.
Het bijzondere is dat als een mens open blijft staan voor het strompelen van bovengenoemde scheppende creativiteit, hij ook de bij het leven behorende inherente regeneratieve krachten blijft ontmoeten!! Ook als je zelfs flink oud bent. Die zijn aangeboren en horen bij het leven.
Zo lang er leven is blijven die ons dienen, mits wij ze de kans geven en ook dat krijgt niemand cadeau.
13 mei 2021
"Van 9 tot 90"
Dat had ik toch niet kunnen dromen toen ik op mijn negende achter een
piano zat met drie toetsen die het niet deden….
Ik ging als een speer vooruit en al spoedig kwam er een Ibach vleugel
die mij vleugels gaf. De eerste zes jaar was Gerard Hengeveld mijn
mentor en daarna op het Amsterdamsch Conservatorium, Jan Odé,
die op een totaal andere manier grote invloed op mijn leven had.
In januari 1950 ging ik met een Nederlandse beurs in Parijs studeren. In
1953 keerde ik terug en vervolgde mijn beroep in Amsterdam met
optreden-studeren- optreden. Vooral met orkest... ik kreeg niet voor
niets bij het eindexamen aan het Amsterdamsch Conservatorium een
onderscheiding voor solistische eigenschappen.
Toen kwam ook de man van mijn leven in mijn leven: Chiel Kleijn en
trouwden we in 1956. We woonden in Utrecht. Hard werken, veel
optreden en samen genieten van ons huwelijksbootje!
In 1957 werd ik als bekende pianiste, maar zonder enige ervaring in het
lesgeven, benoemd tot hoofdvak en methodiek lerares aan het
Amsterdamsch Conservatorium. Dat was eervol… maar bracht ook
enorme verwarring met zich mee. Ik wist niet ‘hoe’ ik
piano speelde. Het was alsof je aan een duizendpoot vroeg hoe hij
zijn poten bewoog… Terugkijkend begonnen toen pas echt de
piano- en levenslessen die mij tot op de dag van vandaag uitdagen.
In 1958 en 1959 kwamen Taetske en Kommer op de wereld. Voor mij als
creatieve vrouw zijn de geboorte van kinderen met niets te
vergelijken. We verhuisden naar Den Haag: vlak bij zee! In 1970
volgde Dieuwke. Ik nam de tijd om van dit laatste geschenk extra te
genieten en stopte met optreden.
Maar in 1983 kroop het bloed waar het niet gaan kon en huurde ik
“Diligentia” en creëerde “Bijzondere
Zondagochtend Concerten” een serie die 20 jaar duurde.
Het leven van Chiel eindigde op 18 september 2001.
In 2002 werd de benedenkamer aan de Laan van Poot tot concertsalon
verbouwd en startte ik in 2003 een nieuwe serie:
“Concertsalonconcerten”. Huiselijke concerten met direct
contact, veel uitwisseling en een glaasje wijn na afloop.
Vanaf 2019 registreerden we enkele volledige salonconcerten en nodigden u
uit thuis na te genieten of zomaar te genieten van de muziek in de
concertsalon aan de Laan van Poot 298
Click op de voorpagina “Beluister Opnamen”
Dit Corona seizoen 2020/2021 heb ik iedere zondagmorgen om 11.30 uur een
concert gegeven voor maximaal 3 mensen: 36 keer! Het was heel intiem
en persoonlijk met zo weinig toehoorders!
Dat een mens op zo’n hoge leeftijd met meer plezier dan ooit aan de
piano zit! Bovendien, wanneer je ook zelf zorgt een goed instrument
te zijn…. dien je niet alleen de piano, maar ook de kwaliteit
van je hele bestaan en dat is mooi meegenomen in de onvermijdelijke
gang naar het
einde.
15 april 2021
Zwaartekracht
Zwaartekracht
André Kuipers vertelde aan heel wat schoolkinderen hoe hij na zijn ruimtereis weer moest leren lopen! Hij moest zich opnieuw met de zwaartekracht leren uiteenzetten! Hij en wij allemaal hebben dat als pasgeboren baby’s al uitvoerig gedaan….! Maar daarna werden we volwassenen, ervaren routiniers en vergaten onze eerste uitdagingen.
Als we het merendeel van oude mensen zien bewegen en constateren dat dit natuurlijke omgaan met de zwaartekracht net als bij André Kuipers (zonder ruimtereis) teloor gaat, dan zou het misschien verstandig zijn niet te wachten met ons af te vragen of we niet het eerste dat we als pasgeborene leerden “ons verzetten èn mee bewegen met die zwaartekracht” wat serieuzer moeten nemen! Echt nodig!?
Kunstmatige intelligentie, robots kunnen nu en zeker in de toekomst vele dingen beter dan wij, lees ik in een bespreking van het boek “AI/ Alsmaar Intelligenter” van Wiskunde Filosoof Stefan Buijsman. “Maar computers kleuren niet buiten de lijntjes! schrijft hij. “Computers kunnen ons denkvermogen imiteren bij routinematige taken waarvoor geen context nodig is”
Wij mensen kleuren per definitie buiten de lijntjes en als ik een onderzoek naar het omgaan met de zwaartekracht aanga, dan doe ik dat niet van buiten af, maar van binnen uit, vanuit mijn eigen unieke menselijke context.
Zoals ik “mijn concentratie, mijn balans zoeken, mijn feeling, mijn Zustands-Empfindung etc.etc. school, school ik met mijn unieke geest mijn uniek functioneren! Ik kan hulp via artsen, leraren en verdere therapeuten inroepen + verdere kennis heel goed gebruiken. Maar ik ben de enige die de puntjes op mijn “i” kan zetten.
Zo simpel als het leven van ons eindigt: “tot stof zult Gij wederkeren”, zo belangrijk is de instelling van onze geest in ons leven… en geloof het of niet, dat heeft alles “met goed omgaan met de zwaartekracht te maken, waar we als pasgeborenen zonder uitstel voor gesteld werden”.
Goed in je vel zitten, dat gebeurt niet zomaar.
Eenvoud en alledaagsheid
“De aspecten van de dingen die voor ons het belangrijkste zijn, blijven voor ons door hun eenvoud en alledaagsheid verborgen.” Een karakteristieke uitspraak van Ludwig Wittgenstein.... waar ik het ‘gelukkig’ niet mee eens ben!
Het is juist dit bezig zijn ‘met het uit de verborgenheid halen van aspecten van eenvoud en alledaagsheid” waar ik op deze gevorderde leeftijd mijn vitaliteit aan te danken heb!
Als steeds alarmerender ervaar ik dat de mij omringende cultuur van kunstmatige intelligentie, algoritmen en mobiele telefoon “die menselijke eenvoud en alledaagsheid” dermate doen ondersneeuwen, dat bovengenoemde alledaagse en eenvoudige aspecten niet meer onderkend worden.
Elsa Gindler (1885-1961) en Ludwig Wittgenstein (1889- 1951) waren tijdgenoten. De eerste kwam in Berlijn ter wereld in een financieel arm handwerkmilieu (haar vader was smid). Zelf was zij geïnteresseerd in lichaamsbeweging. De tweede was telg uit één van de rijkste en meest ontwikkelde familie’ s van Wenen, begaafd op veel gebieden: werd beroemd als filosoof.
Elsa Gindler was in 1904 op haar 19de door TBC ten dode opgeschreven. Wist zichzelf te genezen en ontwikkelde vanuit haar vak “Gymnastiek” juist “die aspecten van de dingen die voor ons het belangrijkst zijn door hun eenvoud en alledaagsheid”. Beiden uitzonderlijke persoonlijkheden!!
Elsa Gindler zag in dat ‘beroemd worden’ een te hoge drempel zou opwerpen om die verborgen eenvoudige en alledaagse aspecten aan haar medemensen over te dragen. Zij weigerde dat haar lichaamswerk de status van een methode zou krijgen en verbood daarom dit werk een naam te geven. Toch verspreide haar werk zich tot op de dag van vandaag!
Ik ontmoette haar nooit in levende lijve, volgde wel cursussen van leerlingen. Vooral met één gedrukte lezing van haar uit 1926 en door deze zelfs nu nog dagelijks te bestuderen + jaren van rijping en zelfstudie lukt het mij steeds beter aan het licht te brengen wat Wittgenstein onderging “als het verborgen blijven van de aspecten van de dingen die voor ons het belangrijkste zijn door hun eenvoud en alledaagsheid”.
Eén van de nuchterste zinnen uit bovengenoemde lezing van Elsa Gindler is voor mij haar constatering dat “wij mensen meestal iets doen om klaar te zijn voor het volgende”
Alledaagser en eenvoudiger kun je het niet verwoorden.
Toch had Wittgenstein benul van dit gegeven, anders had hij bovengenoemde filosofische uitspraak niet gedaan. Maar filosofische woorden hollen vaak achter de feiten aan: zo alledaags en eenvoudig kan het leven toch niet zijn!
Toch wel! Wat mij betreft ging er wel een leven voorbij voordat ik dit in de gaten kreeg.... maar dan heb je ook wat!
De zwaartekracht
De zwaartekracht
We weten allemaal dat wij op onze aarde onder invloed van de zwaartekracht leven. Een ‘abstract’ begrip, dat ons verder niets zegt en in ons dagelijks leven nauwelijks een rol speelt.
In de ‘bewegingslessen’ van Elsa Gindler was dat een essentieel gegeven! Dat weet ik al 30 jaar, maar ik kon er niets mee.
Echter, door steeds weer reacties van leerlingen op haar lessen te herlezen, begint het tot me door te dringen hoe belangrijk dit besef is voor de “normale” verkeerde gewoonten en overtollige spanning waar we dagelijks meester in zijn! Niets is ‘vanzelfsprekend” als je jezelf wilt heropvoeden en storende en andere verkeerde gewoonten wilt veranderen.
Als we geen grond onder de voeten hebben, waar blijven we dan?
Letterlijk en figuurlijk? Nergens, we vallen of gaan zweven…
Hoe voelt dat!! Maar omdat die grond onder onze voeten er altijd is, denkt geen haar op ons hoofd hier verder over na! Terwijl wij als enige schepsels dat denk/besef gereedschap gekregen hebben.
“Der Geist mit mir und die Sache”! Als ik er stil bij sta, dat letterlijk de grond onder mijn voeten zou kunnen verdwijnen… dan is mijn eerste reactie dankbaarheid dat dit gelukkig niet het geval is!
Dankbaarheid schept vertrouwen. Dus zo’n simpele inzet van mijn voorstellingsvermogen schept vertrouwen!? Doet onze geest dat? Ja, dat doet onze geest, mits deze met ‘concrete’ gegevens omgaat. Ik (mir)schenk mijn aandacht (der Geist) aan (die Sache) de grond onder mijn voeten. “Der Geist mit mir und die Sache”!
Wij zijn gewend om als een kat om de hete brij heen te lopen.
Daar heb ik de leeftijd niet meer voor, ik heb mezelf genoeg in het ootje genomen. Dat wat het dichts bij is en meest vanzelf spreekt, zien wij niet! Als iets niet tot ons doordringt, is het “klatergoud!”
Ergernis
We hebben er geen idee van wat een spanning er op onze spieren staat als we ons ergeren en welk een gevolg dit heeft voor onze verdere bewegingen.
Wanneer ik in vorige schrijfsels over het omgaan met de zwaartekracht schrijf, dan is er wel de voorwaarde aan verbonden, dat je je gewaar wordt van de spanningen in je lijf. Hoe wordt je je gewaar van de toestand waarin je ledematen zich bevinden? Door je aandacht daarop te richten en dat gewaar te worden en te onderzoeken.
Ik ergerde me net aan een bepaald programma op de TV en ik was zo wakker en getraind dat een nare verkeerde spanning in mijn benen tot mijn bewustzijn doordrong. Meestal gaan we daaraan voorbij. Ik train daarop, want de innerlijke toestand van mijn ledematen is belangrijk materiaal voor mij, daar werk ik mee! Aan de piano, maar ook in dagelijkse leven. Het bezig zijn met de “Zustand-Empfindniss” van Elsa Gindler heeft dat begrip voor de aard van de spanning in me wakker geroepen.
Als ik mijn innerlijke toestanden niet leer kennen, hoe kan ik dan ooit iets van mijn uitingen gaan begrijpen! Als ik me uiteenzet met de zwaartekracht, dan moet ik me ook bewust zijn van de verdere toestanden in mezelf.
Het heeft uiteraard met de ontwikkeling van onze geest te maken. Bij een baby bestaat die menselijke reflectie nog niet. Die reageert als een eenheid en heeft nog geen last van die gespletenheid. Dat verandert als de baby zich als mens verder gaat ontwikkelen. De scheiding van lichaam en geest wacht niet lang met zijn entree!
Waar ik voortdurend mee bezig ben is die eenheid terug te veroveren. Als ik verkeerde toestanden gewaar word, dan is dat materiaal voor mij om de harmonie van die eenheid weer te herstellen. Voor mij is het fundamenteel.
Onze ledematen
“Die Schwerkraft müssen unsere Glieder begreifen und Fühlen lernen, ja jede Zelle in uns muss wieder die Fähigkeit erwerben, ihr folgen zu Können”. Deze Duitse zin is zo prachtig, dat het bijna zonde is om hem te vertalen. Ik probeer het toch.
De zwaartekracht moet door onze ledematen begrepen en gevoeld leren worden, ja iedere cel in ons moet weer de mogelijkheid verwerven, de zwaartekracht te kunnen volgen. Een cel die de zwaartekracht volgt...!? Kom nou!
Ik ontdek dat ik al twee schrijfsels aan de zwaartekracht besteed heb. Als baby is het de gewoonste zaak van de wereld om met de zwaartekracht om te gaan. Maar toen wisten we nog van niets. Nu weten we en kunnen dat niet meer. Vinden het zelfs gek!
De zwaartekracht moet door onze ledematen begrepen en gevoeld worden...? Ledematen hebben toch geen begrip en voelen alleen als ze pijn hebben!
Het gaat om een totaal andere levensinstelling! En die heb ik nodig aan de piano! Hoe denk je dat ik op mijn 90ste nog soepel, snel en accuraat kan reageren!? Inderdaad met ledematen die willen volgen..... De zwaartekracht speelt altijd een rol of we willen of niet: me daarop instellen is wel het minste wat ik kan doen.
Het wonderbaarlijke is dat alleen die instelling al helpt. Van de weeromstuit ga ik er dan mee verder. Als ik dat vertrouwen op één of andere manier weet te voeden dan kan ik echt op mijn 90ste nog heel aardig pianospelen.
Het gaat steeds weer om die instelling! Meer is niet nodig, ik zal jullie vertellen dat het daarin zit... Dat vertrouwen moet ik helaas steeds weer heroveren! Monniken werk... er gebeurt dan wel wat!
15 januari 2021
Tinnitus
Zou het mogelijk zijn een woord te vinden dat de brom in mijn linkeroor ook voor een ander weergeeft!?
De aandoening zelf heet tinnitus, een medisch label dat mentaal ver van mijn bed staat. De brom is heel persoonlijk, het is ‘mijn brom’! En ik probeer er afstand van te nemen door er juist heel persoonlijk ‘op in’ te gaan, misschien zelfs wel door er ‘in op’ te gaan. Want als ‘ik’ één wordt met mijn brom dan is er geen aparte ‘brom’ meer.
Is dat het doel van “Zustand-Empfindung? Het wonderlijke is dat voor mij juist woorden noodzakelijk zijn naast dat “ondergaan” naar die eenwording.
In mijn rechteroor is het stil. In mijn linkeroor zit die brom, het is geen toon maar een soort ruis zoals de wind: maar dan niet veranderlijk. Het heeft iets bruuts, het voelt als het geluid van een vijandige blokkade.
Terwijl ik medisch ben geïnformeerd dat het kapotte haartjes zijn. Niet te repareren. Misschien moet ik dat juist haarfijn uitzoeken om nog dichter bij de werkelijkheid te komen om zo vanuit mijn voelen betere woorden te kunnen gebruiken!?
Het is mijn aard(van jongs af) om onderzoekend één te worden met de compositie en deze van daaruit weer te geven. Naast mijn natuurlijke aanleg voor de piano was ik ook altijd op onderzoek uit (ook van natuur uit!?) Daarom dacht ik nooit in aparte technische problemen. Kwam daar door het genoten onderwijs wel in terecht. Maar wezenlijk zoek ik mijn “techniek” vanuit de “Zustand-Empfindung”.
Mijn brom is mijn brom en die zal bij niemand anders op de wereld op dit moment identiek aanwezig zijn. Dat kan ik ook als uniek ervaren…. zelfs als een geschenk dat ik kan onderzoeken! Dat doe ik ook! Dan gaat de brom anders klinken. Zo uniek is ieder schepsel en dat ieder schepsel zo uniek is, is voor mij het grote wonder van het leven. Dan wordt die brom een levende brom en dat verzacht veel! Met die instelling is het voor mij veel beter ‘roeien met de riemen die ik heb’.
Mijn brom is ondertussen anders gaan klinken. Het is deze confronterende onderzoekende weg die mij geen windeieren legt! We redden het altijd, zelfs als we het niet redden…. Amor fati
3 januari 2021
Gelukkig Nieuwjaar!
Mijn eerste daad in het nieuwe jaar is het schrijven van een schrijfsel!
De laatste tijd kon ik er niet toe komen omdat ik het beschrijven van waar ik voortdurend mee bezig ben en wat voor mij de juiste zoden aan de dijk zet, een beetje zat was. Geen woorden maar daden! Nu ervaar ik dit schrijfsel toch wel weer als een daad, mits een medemens er iets mee doet!
Heinrich Jacoby schreef ooit in het boek “Jenseits Begabt und Unbegabt” (voorbij het begaafd of onbegaafd zijn) dat de beste leer-plek het “Häuschen” was! Daarmee doelde hij “het toilet”. Het “huisje” waar iedereen zich ongestoord ontlast! Zoveel malen per dag krijgen wij de gelegenheid het functioneren van ons organisme tot in détail te ervaren….
Vandaar uit ontwikkel ik mijn organisch functioneren aan de piano, ook met een slecht gehoor! Het is je reinste aandachttraining!
Het biedt ons een prima gelegenheid ons bewustzijn te scholen, simpelweg door te luisteren hoe ons organisme zich gedraagt/wat haar wensen zijn! Wij gaan naar het “huisje” om ons te ontlasten. Als wij stil worden en we het onszelf gunnen te luisteren, vertelt ons organisme ons op haar unieke manier hoe zij de beste kansen krijgt! Niet als wij de baas willen zijn!
Onze directe omgeving heeft daar van het begin af aan een belangrijke rol in gespeeld! Als baby wisten we van niets, maar langzamerhand werden we tot het bewustzijn gebracht, dat het beter is je behoeften te leren beheersen.
Om samen te leven, huist de beste leermeester in onszelf. Heinrich Jacoby wijst ons op een goede gelegenheid daartoe: “das Häuschen”. Wat zich daar aandient worden we van natuur uit gewaar. Zet je er bewust mee uit één! Experimenteer ermee! Profiteer ervan! Het beluisteren van de roerselen van je darmen is een prachtige voorscholing voor het gewaarworden van de roerselen van je ziel!
Concreter dan welke meditatie dan ook! Een zeer gerichte aandachttraining waarvoor je niet op cursus hoeft! Resultaat dient zich vanzelf aan! Zo simpel en basaal kan het zijn!
1 januari 2021
Zelfdiscipline
Hoe ontwikkel je zelfdiscipline? Volgens mij, door te doen wat je je voorneemt en dat tot in de kleinste details…
Betrap je er maar eens op hoe vaak je een ‘voornemen’ hebt! Bemerk de talloze gedachten die langs komen, die je zelf nauwelijks in de gaten hebt. Dat je dit of dat even zou willen doen…. maar gewoon verder gaat en doet alsof je neus bloedt.
“Vous n’avez pas de suite dans vos idées”: een zin die ik als 19 jarige, aan het Amsterdams conservatorium cum laude afgestudeerde pianiste, van mijn doodgewone Franse pianolerares, assistente van Marguerite Long in Parijs, te horen kreeg!
Verreweg de belangrijkste zin in mijn leven…weet ik nu! Deze zin blijkt op 89 jarige leeftijd nog dagelijks een rol te spelen en ik verwacht niet dat dit als ik 100 wordt, echt zal veranderen.
Trouw aan jezelf zijn…wie doorstaat die toets!?
Onder allerlei gedaanten, steekt gebrek aan zelfdiscipline de kop op. Onze lusten gaan o zo graag met ons aan de haal. Zo komt er heel vaak iets leukers of zinvollers om de hoek kijken, dan dat wat we ons voornamen.
Wie weet eigenlijk wat op dit moment het beste is om te doen? “Ik!” Kiezen is “dit” en niets iets anders! We hebben geen benul wat voor verantwoordelijkheid we daardoor toebedeeld krijgen en wat voor consequenties dat voor ons heeft. Ook niet hoe gezond makend het is wanneer we ons wel aan de aan ons zelf opgelegde keuze houden.
Het zijn prachtige geschenken die wij in ons vrije luxe leventje toebedeeld krijgen. Helaas; hoe we er mee om moeten gaan… krijgen we niet cadeau!
Het laatste geschenk dat ‘leven” heet, moeten we zelf veroveren! Maar die kans wordt ons ook weer ieder moment van de dag geboden. Je hoeft er niet voor op school geweest te zijn. Het kweekt een intelligentie die veel verder rijkt dan een opleiding.
Ik beleef dagelijks “the beginning of the beginning”! Mij verveelt het nooit, ik ervaar het zelfs als één van de grootste geschenken! Stil, wakker en dankbaar zijn, zodat er steeds weer een kans is om opnieuw te beginnen.
Dagelijkse zelfopgelegde taken en taakjes en daar niet van af wijken, blijken voor mij een wondermiddel te zijn om structuur in mijn leven te krijgen. Hersens worden van binnenuit getraind. Vergeetachtigheid laat het afweten…maar dit alles gebeurt bepaald niet van de éne dag op de andere.
Helaas is het te simpel voor woorden en dit schrijfsel blijft dus ook “fake news”
